?Nasza rzeka Noteć?
?Nasza rzeka Noteć? to tytuł III edycji Festynu Ekologicznego, który odbył się 24 września 2016 r. w Mątwach nad Notecią.
Tym razem celem organizatorów było zwrócenie uwagi na stan rzeki, która przepływa w pobliżu kilku miast i miejscowości w regionie Kujaw Zachodnich. ?Nasza? oznacza tyle co ?bliska? i ?ważna? dla ludzi i firm korzystających z jej dobrodziejstwa. Rzeka Noteć na odcinku od Kruszwicy do Pakości została skanalizowana w 1882 r. i od tej pory stała się ważnym elementem życia gospodarczego i rekreacyjnego . Do dzisiaj z jej zasobów wody korzystają takie firmy jak Inowrocławskie Kopalnie Soli S.A., czy CIECH Soda Polska S.A. Do Noteci trafiają wody z kilku rowów melioracyjnych i wody gruntowe z pobliskich pól. Jest ona wykorzystywana również do rekreacji: wędkarstwa, plażowania, kajakarstwa i żeglarstwa. Poprzez sieć śluz Noteć jest połączona z Wartą i Gopłem i stanowi część tzw. Wielkiej Pętli Wielkopolskiej.
Pomimo swojego ogromnego potencjału zarówno gospodarczego jak i turystycznego stan ekologiczny rzeki jest bardzo zły. Brakuje zarówno odpowiedniej infrastruktury turystycznej jak i regularnych badań i kontroli stanu czystości wody i tego, co generalnie dzieje się nad jej brzegami.
Aby rzeka Noteć i jej otoczenie spełniała oczekiwania osób z niej korzystających i współczesne standardy, co do jakości wody jak i otaczającej infrastruktury istnieje potrzeba podjęcia wielotorowych działań mających na celu zmianę istniejącego stanu rzeczy.
Oto kilka przykładów potrzebnych pozytywnych zmian.
Przemysł
Największe oczekiwania dotyczą rewitalizacji punktów poboru wody i ich późniejszego zrzutu. Obecnie istniejące pompownie i punkty zrzutu są w złym stanie. Widoczne spękania, i uszkodzenia konstrukcji betonowych wskazują na pilna potrzebę budowy nowych obiektów lub przebudowy starych. Można w tym wypadku połączyć funkcję przemysłowe z rekreacyjnymi. Taki plan ma Inowrocławska Kopalnia Soli S.A., która planuje budowę nowej pompowni połączonej z nabrzeżem kajakowym. W podobny sposób można połączyć punkt zrzutu wody wykorzystywanej do chłodzenia w procesie wytwarzania sody z pomostem widokowym, wędkarskim lub kajakowym.
Mosty i kładki
Na odcinku od Kruszwicy do Pakości jest kilkanaście mostów i kładek. Są to zarówno mosty drogowe, kolejowe jak i kładki dla pieszych. Mają one różną konstrukcję: betonową, stalową i drewnianą. Wszystkie one oprócz funkcji praktycznych stanowią też ciekawą atrakcję turystyczną ? architektoniczną. Niektóre z nich wymagają pilnej konserwacji i napraw. Potrzebne są też nowe obiekty ? szczególnie dotyczy to kładek dla pieszych i rowerzystów. Bez nich funkcjonowanie ścieżek i tras rowerowych oraz punktów obsługi turystycznej jest bardzo ograniczone. Wspaniałą szansą dla połączenia funkcji drogowych i turystycznych byłoby w przyszłości zbudowanie dwóch punktów obsługi podróżnych po obu stronach nowej drogi ekspresowej w okolicach nowego mostu przez Noteć. (Obwodnica Inowrocławia). W przyszłości duży parking, toaleta, teren zielony – odpoczynku dla podróżnych mógłby też zostać uzupełniony o punkt widokowy, tablice z informacją turystyczną oraz miejsce piknikowe i miejsce tzw. ślipu dla łodzi i kajaków.
Badania wody i kontrole
Poprawa stanu wody w Noteci wymaga regularnego jej badania i podawania do publicznej wiadomości stanu stężenia jonów chlorkowych oraz azotowych. Głównymi czynnikami zanieczyszczającymi dzisiejszą Noteć są wciąż nielegalne okresowe i stałe zrzuty gnojowicy i wody wykorzystywanej w gospodarstwach domowych. Duży wpływ mają też nieszczelności instalacji przemysłowych oraz nadmierne nawożenie pól uprawnych ? powyżej dopuszczalnych prawem wskaźników.
Dziedzictwo kulturowe
Życie nad Notecią w różnych okresach historycznych było niezwykle bogate. Praktycznie w każdym miejscu wzdłuż biegu rzeki natrafić można na ciekawe miejsca z punktu widzenia turystycznego. Są one jednak niedostateczne wyeksponowane, opisane (tablice, foldery, Internet) i wypromowane. Kluczowym problem jest brak odpowiedniej infrastruktury. Nie musi być ona od razu i nie musi być ta najdroższa. Często niewielkie działania mogą przynieść pożądany efekt. Pomosty dla wędkarzy i kajakarzy, wyprofilowane miejsca do slipowania, pomosty do cumowania większych łodzi oraz wytyczenie tras rowerowych ( spacerowych i biegowych zarazem) byłoby niezwykle pożądanym kierunkiem zmian.
Dziedzictwo przyrodnicze
Noteć sama w sobie jest niezwykle atrakcyjna. Liczne gatunki flory i fauny zachęcają przyrodników do jej odkrywania i poznawania. Elementem ważnym na samym początku planów rewitalizacji tego odcinka Noteci powinno być umiejętne połączenie funkcji przemysłowych, rolniczych i turystycznych z umiejętną ochroną tego co najważniejsze ? samej przyrody. Regulowanie brzegów, bagrowanie, profilowanie, budowa ścieżek i przystanków ? to wszystko jest potrzebne. Ale jednocześnie są potrzebne nowe nasadzenia drzew i krzewów, kontrole czystości wody i egzekwowanie prawa wobec osób zanieczyszczających rzekę, a nad to umiejętna edukacja i nagłaśnianie wszystkich nieprawidłowości występujących nad Notecią.
Sport i rekreacja ? infrastruktura turystyczna
Nad Notecią można uprawiać wiele sportów i form rekreacji. Przed wszystkim są do tego wykorzystywane kajaki, łodzie wiosłowe, łodzie żaglowe, motorówki (ale najlepiej te z silnikami na prąd). Rekreacja to przede wszystkim: wędkarstwo, plażowanie, rowery, nordic walking, spacery, sporty plażowe i wiele innych form aktywności jakie tylko przyjdą go głowy mieszkańcom regionu i turystom.
Organizatorzy festynu wierzą, że powyższe rzeczy są realne i możliwe do osiągnięcia. W skutek prowadzonych działań informacyjnych i popularyzatorskich coraz więcej osób prywatnych i przedstawicieli różnych instytucji ma okazję poznawać rzekę od strony wody, ma okazję poczuć jej czar i piękno, i przez to stawać się sojusznikami w słusznej sprawie. Zmiany te będą trwały długo, ważne jest jednak by rozpocząć tę drogę jak najszybciej i aby poruszać się we właściwym kierunku. Tylko w taki sposób, traktując rzekę Noteć jako wspólne dobro, możliwe jest dokonanie pozytywnej zmiany. Organizatorzy festynu zapraszają do współpracy !
Dla kronikarskiego porządku warto przypomnieć podstawowe informacje o festynie:
nazwa:
?Nasza rzeka Noteć? III Festyn Ekologiczny w Mątwach nad Notecią
data i godz.:
24 września 2016 r.
godz. 10.00 ? 14.00
miejsce:
Przystań Kajakowo-Żeglarska ZHR
Inowrocław ? Mątwy, ul. Poznańska 384
organizatorzy:
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Inowrocławiu
Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej
Zarząd Osiedla Mątwy
współpraca:
Klub Łuczniczy „Munin”
Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw „ActivXtreme”
Klub Turystyki Rowerowej „Kujawiak”
